Na današnji dan, 29. mart

1772 - Umro je &scaron;vedski filozof i prirodnjak Emanuel Svedenborg (Swedenborg), autor mističko - teozofskog učenja o prirodi. Posle njegove smrti pojavila su se &quot;Dru&scaron;tva svedenborgista&quot;, iz kojih je nastala Crkva Novog Jerusalima.1809 - &Scaron;vedski kralj Gustav IV (Gustaf) prisiljen je da abdicira posle vi&scaron;e poraza &scaron;vedskih trupa u ratu s Danskom.1848 - Počeo je trogodi&scaron;nji rat Danske s Pruskom u kojem su Danci pretrpeli poraz i izgubili veliki deo teritorije na jugu poluostrva Jitland.1849 - Velika Britanija je na osnovu sporazuma s maharadžom od Lahorea anektirala Pendžab i pripojila ga Indiji.1864 - Grčka je povratila suverenitet nad ostrvima u Jonskom moru, koja su bila pod kolonijalnom upravom Velike Britanije.1867 - Velika Britanija je od Kvebeka, Ontarija, Nove &Scaron;kotske i Nju Branzvika formirala dominion Kanadu, u koji su 1878. uključene ostale britanske teritorije severne Amerike izuzev Njufaundlenda. Vestminsterskim statutom Kanada je 1931. postala nezavisna država britanskog Komonvelta, a konačne granice je dobila 1949. priključenjem Njufaundlenda.1891 - Umro je francuski slikar Žorž Sera (Georges Seurat) osnivač i glavni predstavnik pokreta poentilizam (divizionizam). Nedeljno popodne na ostrvu Grand Žat je prva slika koju je Sera u potpunosti radio tehnikom poentilizam. Ova slika se često smatra njegovim manifestom slikarstva.1901 - U Australiji su održani prvi federalni izbori. U prvom australijskom parlamentu najvi&scaron;e mesta dobila je Laburistička partija.1912 - Engleski polarni istraživač Robert Falkon Skot (Falcon Scott) umro je od zime i gladi pri povratku s Južnog pola, gde je stigao 13. januara 1912, četiri sedmice posle Norvežanina Rualda Amundsena (Roald). Spasilačka ekipa je prona&scaron;la smrznuta tela članova njegove ekspedicije nadomak jedne od stanica za snabdevanje na Antarktiku, kao i njegov dnevnik u kojem je opisao agoniju svojih pratilaca.1945 - SSSR je zvanično priznao jugoslovensku vladu Josipa Broza Tita, koju su prethodno priznale Velika Britanija i SAD.1946 - Novim ustavom, Zlatna Obala, sada&scaron;nja Gana, postala je prva britanska kolonija u Africi s afričkom većinom u parlamentu, ali je na punu nezavisnost čekala jo&scaron; 14 godina.1956 - U Novom Sadu su osnovane Jugoslovenske pozori&scaron;ne igre, &quot;Sterijino pozorje&quot;, povodom 150 godina rođenja i stogodi&scaron;njice smrti srpskog komediografa Jovana Sterije Popovića.1967 - Porinuta je prva francuska nuklearna podmornica.1972 - Bolivija je proterala 119 članova sovjetske ambasade u La Pazu, optuživ&scaron;i Moskvu da finansira levičarske pobunjenike.1974 - Američki ve&scaron;tački satelit &quot;Mariner 10&quot; snimio je prve fotografije Merkura.1982 - Umro je nemački kompozitor Karl Orf (Carl Orff), autor scenske kantate &quot;Karmina Burana&quot;. Napisao je knjigu &quot;Muziku za decu&quot;, namenjenu obrazovanju, kreirao specijalne, jednostavne dečje instrumente koji se nazivaju Orfov instrumentarijum.1990 - Premijer Australije Bob Houk (Hawke) dobio je izbore, postav&scaron;i prvi laburista koji je četiri puta uzastopno osvojio položaj &scaron;efa vlade.1997 - Bežeći pred nasiljem koje je zahvatilo zemlju tokom krvavih nemira, vi&scaron;e od 50 izbeglica iz Albanije utopilo se kada je njihov brod potonuo nakon sudara s italijanskim ratnim brodom u južnom Jadranu, u blizini italijanske obale.2002 - U Moskvi je predstavljen projekat prvog u svetu kosmičkog aparata &quot;S-21&quot; koji je namenjen kosmičkom turizmu.2003 - Svetska zdravstvena organizacija je saop&scaron;tila da je Karlo (Carlo) Urbani, lekar koji je prvi identifikovao ozbiljni akutni respiratorni sindrom (SARS) umro od iste bolesti.2004 - Na svečanoj ceremoniji u Beloj kući Severnoatlantskoj alijansi (NATO) zvanično je pristupilo sedam istočnoevropskih država: Bugarska, Estonija, Letonija, Litvanija, Rumunija, Slovačka i Slovenija, čime je broj članica NATO povećan na 26.2006 - Nigerijske vlasti uhapsile su biv&scaron;eg liberijskog predsednika Čarlsa Tejlora (Charles Taylor) i izručile ga Međunarodnom sudu u Hagu, pred kojim je optužen za ratne zločine tokom građanskog rata u Sijera Leoneu i Liberiji od 1991. do 2001. godine u kome je poginulo 120.000 ljudi.2009 - U Crnoj Gori su održani parlamentarni izbori na kojima je pobedila koalicija DPS-SDP-Bo&scaron;njačka stranka i Hrvatska građanska inicijativa i obezbedila većinu u Parlamentu (48 poslanika).2013 - Sud BiH osudio je Veselina Vlahovića Batka, poznatog kao Monstrum sa Grbavice, na 45 godina zatvora za zločine počinjene u Sarajevu 1992. godine nad Bo&scaron;njacima i Hrvatima u naseljima Grbavica, Vrace i Kovačići. Progla&scaron;en je krivim za ubistvo 30 osoba, silovanje većeg broja žena, premlaćivanje, maltretiranje i pljačkanje građana nesrpske nacionalnosti. Vlahović je isporučen pravosudnim organima BIH u martu 2010, nakon &scaron;to je uhap&scaron;en u &Scaron;paniji.2017 - Britanska premijerka Tereza Mej (Theresa May) uputila je pismo predsedniku Evropskog saveta Donaldu Tusku kojim je pokrenula istupanje Velike Britanije iz EU, posle 44 godina članstva.2019 - Preminula je Anjes (Agnes) Varda, francuska rediteljka i jedna od pionirki Novog talasa, čiji su autentični filmovi inspirisali nove generacije reditelja. Poznata je i po filmovima &quot;La Pointe Courte&quot; (1954), &quot;Cl&eacute;o from 5 to 7&quot; (1961), &quot;Vagabond&quot; (1984), &quot;Jacquot de Nantes&quot; (1991), &quot;The Gleaners and I&quot; (2000), &quot;Faces Places&quot; (2018).2019 - Ustavni sud BiH osporio je Zakon o 9. januaru kao Danu Republike Srpske. Zvaničnici i lideri političkih partija iz Republike Srpske ocenili su politički motivisanom odluku Ustavnog suda BiH i istakli da će RS nastaviti da obeležava 9. januar kao Dan Republike.

Na današnji dan, 29. mart

0 Komentari